فضائل امام مهدی در سوره اسرا
فضائل امام مهدی در سوره اسرا و دلالت ارتباط آیات قران با مهدویت
متن:
وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ ۗ وَمَنْ قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا فَلَا يُسْرِفْ فِي الْقَتْلِ ۖ إِنَّهُ كَانَ مَنْصُورًا
ترجمه:
و کسی را که خدا کشتنش را حرام کرده [و به جانش حرمت نهاده] جز به حق نکشید، و هر کس مظلوم [و به ناحق] کشته شود، برای وارثش تسلّطی بر قاتل [جهت خونخواهی، دیه و عفو] قرار داده ایم، پس وارث مقتول نباید در کشتن زیاده روی کند؛ زیرا او [با قوانین صحیح و درستی چون دیه و قصاص] مورد حمایت قرار گرفته است.
آیه 33 سوره اسرا
قسمت 1
بیان آیه:
در البرهان فی التفسیر القران محمد بن یعقوب کلینى از على بن ابراهیم و او بعد از چهار واسطه از امام صادق علیه‌السلام نقل نماید و گوید که از امام درباره این قسمت از آیه «وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیهِ سُلْطاناً فَلا یسْرِفْ فِی الْقَتْلِ» سؤال کردم، فرمود: درباره امام حسین علیه‌السلام نازل گردیده است؛ و نیز على بن ابراهیم بعد از سه واسطه از جابر و او از امام باقر علیه‌السلام نقل نماید که این قسمت از آیه درباره کشته شدن امام حسین علیه‌السلام نزول یافته است. همچنین عیاشی در تفسیر العیاشی به نقل از جابر از امام باقر علیه‌السلام روایت کند که این قسمت از آیه درباره امام حسین علیه‌السلام نازل شده است. ابن قولویه در کامل الزیارات ولی دم ایشان را حضرت مهدی معرفی نموده است. محسن قرائتی در تفسیر نور به نقل از تفسیر نورالثقلین یکی از مصادیق «ولی» را حضرت مهدی شمرده که انتقام جد عزیزش امام حسین را خواهد گرفت. ثقفی تهرانی در جلد سوم از تفسیر روان جاوید آورده در كافى از امام صادق عليه السّلام روايت نموده كه نازل شده است در شأن امام حسين عليه السّلام كه اگر تمام اهل زمين را براى خونخواهى آنحضرت بكشند اسراف نشده است حقير عرض ميكنم ظاهرا اشاره بدفع اشكال از فعل امام زمان است بعد از ظهور و قيام بخونخواهى جدّ امجدش چون رتبه تمام اهل زمين بمراتب كمتر از رتبه سيّد الشهداء عليه السّلام است پس تجاوز از حقّ نشده و اسراف نميباشد و فردا كمل مقتول مظلوم او است و مصداق اتمّ و اوضح ولىّ و سلطان و منصور بنصرت الهى امام زمان است.
فضائل امام مهدی در سوره اسرا
قسمت 2
در جلد هشتم از کافی، جلد چهل و چهارم از بحارالانوار، تاویل الایات الظاهره، تفسیر نور الثقلین و تفسیر البرهان فی التفسیر القران از حجّال به نقل از یکی از یارانش از امام صادق روایت شده در مورد فلایسرف فی القتل که فرمودند درباره‌ی امام حسین (علیه السلام) نازل شده است که اگر تمام اهل زمین به قصاص قتل حسین (علیه السلام) کشته شوند، اسراف و زیاده‌روی نیست. همچنین به غیر از مستندات فوق در تفسیر العیاشی نقل شده از جابر به نقل از امام باقر که فرمود این آیه: وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً فَلا یُسْرِفْ فِی الْقَتْلِ إِنَّهُ کانَ مَنْصُوراً در شأن امام حسین (علیه السلام) نازل شده است. در تکمیل این روایات در تفسیر فرات کوفی از جعفر ابن محمد فرازی روایت کرده که امام باقر فرمودند در موردآیه: وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً، فرمود: «او حسین‌بن‌علی (علیه السلام) است و بقیّه‌ی آیه: فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً فَلا یُسْرِفْ فِی الْقَتْلِ إِنَّهُ کانَ مَنْصُوراً؛ مقصود امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است که نامش در آیه منصور می‌باشد چنان‌که خداوند احمد و محمّد (صلی الله علیه و آله) را محمود و عیسی (علیه السلام) را مسیح خوانده است». مشابه این روایت را جابر نیز از ایشان نقل کرده است که این آیه در مورد کشتن امام حسین (علیه السلام) نازل شده است؛ یعنی ولیّ حسین (علیه السلام) حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) یاری شده [از طرف خدا] است. در مراجع بالا حدیث دیگری نیز از امام باقر نقل شده است که وَ مَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِیِّهِ سُلْطَانًا فَلاَ یُسْرِف فِّی الْقَتْلِ إِنَّهُ کَانَ مَنْصُورًا، منظور حسین‌بن‌علی (علیه السلام) است که مظلومانه کشته شد و ما ولیّ دم او هستیم و قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) وقتی ظهور کند، انتقام خون حسین (علیه السلام) را می‌گیرد و آنقدر می‌کشد تا گفته شود در کشتن زیاده‌روی‌کرد. مقتول؛ حسین (علیه السلام) است و ولیّ او قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و اسراف در قتل یعنی کشتن کسی غیر از قاتل. إِنَّهُ کَانَ مَنْصُورًا. یعنی؛ دنیا به پایان نمی‌رسد تا اینکه مردی از خاندان پیامبر (صلی الله علیه و آله) به پیروزی می‌رسد و زمین را پر از عدل‌وداد می‌کند، همان‌گونه که از ظلم و جور پر شده است».
در کامل الزیارات، البرهان فی التفسیر القران و جلد چهل و پنجم از بحارالانوار به نقل از محمد ابن سنان از شخصی که در باره این آیه از امام صادق سئوال پرسیده روایت شده که فرمودند «منظور قائم آل محمّد (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است که قیام می‌کند و قصاص خون حسین (علیه السلام) را می‌گیرد و اگر تمام اهل زمین را به این قصاص بکشد، اسراف و زیاده‌روی نکرده است. و آیه: فَلاَ یُسْرِف فِّی الْقَتْلِ، کاری انجام نداده است که اسراف باشد». سپس امام (علیه السلام) فرمود: «به‌خدا سوگند! قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) فرزندان و ذرّیّه‌ی قاتلان حسین (علیه السلام) را به قصاص جُرم پدرانشان می‌کشد»
در جلد اول علل الشرایع رواینی از امام رضا نقل شده است به این مضمون که عبدالسلام‌بن‌صالح هروی گوید: از امام رضا (علیه السلام) پرسیدم: «ای فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! حدیثی از امام صادق (علیه السلام) روایت شده است؛ وقتی که قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) قیام‌کند، فرزندان و ذرّیّه قاتلان امام حسین (علیه السلام) را به قصاص جُرم پدرانشان می‌کشد. شما دراین‌باره چه می‌فرمایید»؟ فرمود: «همین‌طور است». پرسیدم: «پس اینکه خداوند می‌فرماید: وَ لاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَی؛ یعنی چه»؟ فرمود: «همه‌ی آنچه خداوند فرموده است، راست و حقیقت است، امّا فرزندان قاتلان حسین (علیه السلام) از عمل پدران خود خشنودند و به آن افتخار می‌کنند و هرکس از وقوع فعلی راضی باشد، مانند کسی است که آن را انجام داده است. اگر کسی در شرق کشته شود و کسی در غرب از مرگ او خشنود باشد، در نزد خداوند، شریک عمل قاتل محسوب می‌شود. قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تنها به این دلیل آن‌ها را می‌کشد که آن‌ها از کار و فعل پدرانشان راضی و خشنودند». پرسیدم: «اوّلین کاری‌که قائم شما (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بعد از قیام انجام می‌دهد، چیست»؟ فرمود: «از بنی‌شَیبه شروع می‌کند و دستان آن‌ها را قطع می‌کند، زیرا آن‌ها سارقان خانه کعبه هستند».
فضائل امام مهدی در سوره اسرا
قسمت 3
متن:
وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا
ترجمه:
و بگو: «حق آمد و باطل نابود شد. آرى، باطل همواره نابودشدنى است»
آیه 81 سوره اسرا
بیان آیه:
ابوبکر شیرازی در کتاب نزول القران و همچنین ابن شهر آشوب درباره شان نزول این آیه روایت می کنند که ابوهریرة گوید: جابر بن عبدالله به من گفت: بعد از فتح مکه با رسول خدا صلى الله علیه و آله داخل مکه شدیم و به خانه خدا وارد گشتیم در حالتى که 360 بت در آن بود. پیامبر دستور فرمود: همه بت ها را از خانه خدا بیرون آورده، بشکنند و یک بت بسیار بزرگ در آن بود که به آن هبل مى گفتند. پیامبر به سوى امام على علیه‌السلام نظر افکند و فرمود: یا على بر روى شانه من سوار شو تا این که از پشت خانه کعبه آن بت بزرگ را بشکنى. على گفت: یا رسول اللّه شما پاى خود را بر پشت من بگذارید و آن بت بزرگ را بشکنید. على گوید: وقتى که پیامبر پاى خود را بر پشت من نهاد دیدم یاراى تحمل سنگینى نبوت و رسالت پیامبر را ندارم، گفتم: یا رسول الله اجازه بدهید من پاى خود را بر روى شانه شما بگذارم. پیامبر خندید و از پشت من به زیر آمد و من پاى خود را بر روى شانه پیامبر گذاشتم و بت بزرگ هبل را از پشت خانه کعبه شکستم، سپس خداوند این آیه را نازل فرمود. این روایت با کمی تفاوت لفظ در مسند احمد ابن حنبل، مسند ابویعلی، اربعین خوارزمی، تاریخ ابوبکر خطیب، فضائل محمد ابن الصباغ، الخصائص طبری نیز نقل شده است. در جلد دوم تفسیر البرهان فی التفسیر القراناز أبو حمزه از حضرت باقر عليه السّلام در اين آيه (وَ قُلْ جاءَ الْحَقُّ …) اذا قام القائم اذهب دولة الباطل: وقتى قيام نمايد حضرت قائم عجل اللّه فرجه، ببرد دولت باطل را. حسینی شاه عبدالعظیمی در جلد هفتم از تفسیر اثنی عشری به نقل از جلد سوم تفسیر صافی به نقل از الخرایج از حکیمه خاتون عمه حضرت صاحب الزمان (عج) نقل کرده است که حضرت قائم در زمان تولد نظیف و ظاهر بود و بر ذراع راست وی این آیه نوشته شده بود.
فضائل امام مهدی در سوره اسرا
قسمت 4
در جلد هشتم الکافی، جلد بیست و چهارم بحار الانوار، تفسیر نورالثقلین و تفسیر البرهان فی التفسیر القران از امام باقر درباره این آیه پرسیدند. ایشان فرمودند آنگاه که قائم قیام نمایددولت باطل را از میان می برد.
در جلد نود و یک بحار الانوار و جلد هشتم تفسیر اهل بیت علیهم السلام از صاحب الزمان (عج) دعایی نقل شده است که در آن از خداوند منان استعانت نموده اند تا یاری شوند و باطل را از میان ببرند. در این دعا ایشان به این آیه اشاره می نمایند. متن دعا به شرح زیر است:
خداوندا! مرا از چشمان دشمنانم پنهان کن و میان من و دوستانت جمع کن، و آنچه را به من وعده دادی محقّق گردان، و مرا در غیبتم حفظ کن تا آنکه به من اجازه‌ی آشکار شدن دهی. و به‌وسیله‌ی من واجبات و سنّت‌هایت را که از بین رفتند زنده گردان، گشایشم را نزدیک کن و راه نجاتم را آسان گردان و از سوی خودت برایم نیروی یاری‌کننده‌ای قرار بده، و پیروزی آشکاری برایم بگشا و مرا به راه مستقیم هدایت فرما و مرا از همه ستمگرانی که از آن‌ها می‌ترسم نگاه دار و مرا از دیدگان کینه‌توزان و دشمنان اهل بیت پیامبرت پنهان کن، تا بدی هیچ‌یک از آن‌ها به من نرسد. و هنگامی که به من اجازه آشکار شدن دادی مرا با سپاه خودت تأیید کن و پیروانم را برای یاری دینت مؤیّد بدار و آن‌ها در راه خودت تلاش‌گر قرار ده و بر کسانی که اراده‌ی بدی برای ما و آنان کرده‌اند پیروز گردان و مرا برای برپاداشتن حدودت موفق بدار و دربرابر کسانی که به حدود تو تجاوز نموده‌اند یاریم کن و حق را یاری فرما و باطل را نابود گردان که إِنَّ الْباطِلَ کانَ زَهُوقاً(همانا باطل رفتنی ست).
