فضائل امام علی در آیه 4 سوره تحریم 
فضائل امام علی در آیه 4 سوره تحریم (قسمت اول) معروف به آیه صالح المومنین
متن آیه:
إِن تَتُوبَا إِلَی اللهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکمَا وَإِن تَظَاهَرَ‌ا عَلَیهِ فَإِنَّ الله هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِ‌یلُ وَ صَالِحُ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمَلَائِکةُ بَعْدَ ذَلِک ظَهِیرٌ
آیه 4 سوره تحریم
ترجمه :
اگر [شما دو زن] به درگاه خدا توبه کنید [بهتر است]، واقعاً دل‌هایتان انحراف پیدا کرده است و اگر علیه او به یکدیگر کمک کنید، در حقیقت، خدا خود سرپرست او است، و جبرئیل و صالح مؤمنان [نیز یاور اویند] و گذشته از این، فرشتگان [هم ]پشتیبان [او] خواهند بود
شان نزول و بیان آیه :
واحدی در اسباب نزول القران درباره شان نزول آیه صالح المومنین روایاتی از اذیت و آزار پیامبر توسط برخی از همسرانش بیان می کند. طبق این روایات پیامبر نزدِ یکی از همسرانش رفت، مقداری عسل خورد و ماندنش طول کشید. عایشه با همراه‌کردن برخی دیگر از زنان پیامبر تصمیم گرفت زمانی‌که پیامبر(ص) نزدشان رفت به بهانه بوی بدِ عسلی که خورده، از او کناره‌گیری کنند. پس از این برخورد، پیامبر خوردن عسل را بر خود حرام کرد. در برخی از روایات آمده که از همسران خود نیز کناره‌گیری کرد و تصمیم گرفته آنان را طلاق دهد. بعد از مدتی آیات سوره تحریم نازل شد و پیامبر(ص) را از حرام‌کردن چیزهایی که بر او حلال شده، باز داشت. طباطبایی در جلد نوزدهم از تفسیر المیزان بیان می کند که آیه همچنین از همسران پیامبر خواست به‌علت آزاری که به پیامبر(ص) رسانده‌اند، توبه کنند و به آنان هشدار داد اگر بر اذیت پیامبر اصرار ورزند، بدانند که خداوند ولیّ و سرپرست پیامبر(ص) است و در هر خطری که او را تهدید کند پشتیبان او است و خدا، جبرئیل، بهترین مؤمنان و دیگر فرشتگان پشتیبان رسول خدا خواهند بود. درباره مصداق صالح المومنین بیان شده در آیه بین علمای فریقین اختلاف نظر وجود دارد. افرادی مانند طبری در مجمع البیان جلد بیست و هشتم مصداق آن را همه مومنان صالح و باتقوا می داند و آلوسی در روح المعانی جلد چهاردهم به روایت ابن عساکر علی، ابوبکر وعمر را از مصادیق آن دانسته اما این مصادیق را منحصر به این افراد نمی داند. شوشتری در جلد سوم از احقاق الحق بیان می کند که چون عایشه و حفصه دختران ابوبکر و عمر بوده اند و آنان دختران خود را از آزار پیامبر منع می کردند پس مصداق صالح المومنین می باشند. خداپرست در بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران فریقین درباره مصداق صالح المومنین روایاتی را که به منحصر بودن مصداق این آیه به ابوبکر و عمر اشاره دارد را از نظر سند روایی ضعیف می داند.
متن آیه:
إِن تَتُوبَا إِلَی اللهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکمَا وَإِن تَظَاهَرَ‌ا عَلَیهِ فَإِنَّ الله هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِ‌یلُ وَ صَالِحُ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمَلَائِکةُ بَعْدَ ذَلِک ظَهِیرٌ
آیه 4 سوره تحریم
ترجمه :
اگر [شما دو زن] به درگاه خدا توبه کنید [بهتر است]، واقعاً دل‌هایتان انحراف پیدا کرده است و اگر علیه او به یکدیگر کمک کنید، در حقیقت، خدا خود سرپرست او است، و جبرئیل و صالح مؤمنان [نیز یاور اویند] و گذشته از این، فرشتگان [هم ]پشتیبان [او] خواهند بود
شان نزول و بیان آیه :
علامه مجلسی در جلد سی و ششم از بحار الانوار، علامه حلی در منهاج الکرامه بیان می کنند که مفسران اتفاق نظر دارند صالح المومنین منحصراً اشاره به علی ابن ابیطالب دارد. استناد روایی این موضوع را می توانیم در الامالی شیخ صدوق و جلد پنجم از تفسیر نورالثقلین حویزی از اهل تشیع و جلد دوم شواهد التنزیل حاکم حسکانی نیشابوری، جلد پنجم از البحر المحیط ابوحیان اندلسی و جلد ششم الدرّ المنثور سیوطی از علمای اهل تسنن مشاهده نماییم. شوشتری در جلد سوم احقاق الحق و سید ابن طاووس در سعد السعود، همچنین صادقی تهرانی در جلد بیست و هشتم الفرقان علت این انحصار را در این دانسته اند که صالح المومنین باید بهترنی مومنان و معصوم باشد چون همراه جبرئیل ئ دیگر فرشتگان آمده است. علامه طباطبایی نیز در جلد نوزدهم تفسیر المیزان امام علی را تنها مصداق صالح المومنین معرفی می کند.
در پایان به این نکته نیز اشاره کنیم که در جلد چهارم از قاموس قران قرشی صالح المومنین به معنای بهترین مومنان یا مومنان شایسته آمده و برخی مفسران مانند طبرسی در جلد دهم از مجمع البیان، آلوسی در جلد چهاردهم از روح المعانی صالح را ترکیب مذکور اسم جنس دانسته و نتیجه گرفته اند که می تواند شامل همه مومنان صالح ، باتقوا و کامل الایمان باشد. البته علامه طباطبایی در جلد نوزدهم از تفسیر المیزان این نظر را رد کرده و معتقد است این واژه فقط بر یک شخص قابل صدق است. به‌گفته علامه طباطبایی معنای «صالح‌المؤمنین» غیر از معنای «الصالح من المؤمنین» است و فقط ترکیب دوم است که به‌دلیل داشتن «الف» و «لام» بر سر کلمه صالح اسم جنس است و افاده عموم می‌کند؛ ولی صالح‌المؤمنین جنسیت و عمومیت را نمی‌رساند.
