فضائل امام علی در آیه 207 سوره بقره
فضائل امام علی در آیه 207 سوره بقره
متن آیه:
وَ مِنَ النَّاسِ مَن یشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّـهِ وَ اللَّـهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ
آیه 207 سوره بقره
ترجمه :
و از میان مردم كسی است كه جان خود را برای طلب خشنودی خدا می‌فروشد، و خدا نسبت به [این] بندگان مهربان است.
شان نزول آیه :
آیه شراء، اشتراء یا لیله المبیت کسانی را ستوده که حاضرند جان خود را در ازای به دست آوردن رضایت خداوند فدا کنند.
طوسی در الامالی بیان می کند که در لیله المبیت مشرکان قصد داشتند به صورت دسته جمعی به خانه پیامبر اسلام در مکه حمله کرده و او را به قتل برسانند. حضرت علی به جای پیامبر در بستر وی خوابید و با به خطر انداختن جان خویش، نقشه مشرکان را نقش بر آب کرده و جان رسول خدا را نجات داد. ابن ابی الحدید که از علمای معتزلی اهل سنت است در جلد سیزدهم شرح نهج البلاغه می گوید همه مفسران بر این باورند که آیه اشتراء در شان علی ابن ابی طالب نازل شده است. طباطبایی در جلد دوم از تفسیر المیزان نیز از وجود روایات بسیاری دالّ بر این موضوع خبر می دهد. در مقاله بررسی سبب نزول آیه اشترای نفس نوشته سیده مرضیه هاشمی این موضوع بررسی شده و آمده که به نظر برخی محققان روایاتی مانند آنچه طبری در جلد سوم جامع البیان آورده در خصوص شان نزول این آیه در حق ابوذر، صهیب بن سنان یا آنچه رازی در تفسیر الکبیر آورده در خصوص عمار یاسر و پدر و مادرش، خبّاب بن اَرت و بلال حبشی از روی تعصب بوده و با انگیزه پوشاندن فضائل علی ابن ابی طالب می باشد.
نکته جالب در این آیه استفاده از واژه یشری از مصدر شراء می باشد که به معنای فروختن است و آن را در برابر افرادی که در آیات 204 تا206 با توصیف لجوج، خودخواه، معاند و منافقی که خود را خیرخواه نشان می دهند بیان شده که طباطبایی در جلد دوم تفسیر المیزان می گوید سیاق آیات بیانگر آن است که مصادیق این هر دو گروه در زمان رسول خدا وجود داشته اند. صادقی تهرانی در جلد سوم الفرقان شراء نفس را سه دسته دانسته: شراء به سبب ترس از جهنم، شراء به سبب میل به بهشت و شراء برای رضای خدا که سومی بالاترین مرتبه را دارد که انسان چیزی در برابر عمل خود طلب نکند و خوابیدن علی ابن ابی طالب در بستر پیامبر را از قسم سوم دانسته. طباطبایی در جلد دوم تفسیر المیزان مراد از فروش جان برای رضایت خدا را اینگونه بیان می کند که این افراد هیچ چیز جز خشنودی او را طلب نمی کنند و چیزی را می خواهند که خدا می خواهد نه هوای نفسشان.
