فضائل امام علی در آیه اولی الامر

فضائل امام علی در آیه اولی الامر

فضائل امام علی در آیه اولی الامر

فضائل امام علی در آیه اولی الامر متن آیه:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ الله وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِي الأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى الله وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً

آیه 59 سوره نسا

قسمت 1

ترجمه :

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیای امر خود را [نیز] اطاعت کنید؛ پس هر گاه در امری [دینی] اختلاف نظر یافتید، اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید، آن را به [کتاب‌] خدا و [سنت‌] پیامبر [او] عرضه بدارید، این بهتر و نیک‌فرجام‌تر است.

شان نزول و بیان آیه :

سید عبدالحسین طیب در جلد پنجم اطیب البیان آورده اولا‌-‌ ‌اينکه‌ خطاب‌ يا أَيُّهَا الَّذِين‌َ آمَنُوا نه‌ ‌از‌ جهت‌ اختصاص‌ ولايت‌ ‌است‌ نسبت‌ بمؤمنين‌ زيرا خداوند و ‌رسول‌ و اولي‌ الامر ولاية كليه‌ دارند ‌بر‌ جميع‌ اهل‌ عالم‌ بلكه‌ ‌براي‌ اينست‌ ‌که‌ مؤمنين‌ مي‌پذيرند و زير بار ولايت‌ ميروند و ‌غير‌ اينها قبول‌ نميكنند و ‌از‌ ‌اينکه‌ بيان‌ معلوم‌ ميشود ‌که‌ ‌هر‌ ‌که‌ قبول‌ ولايت‌ نكرد ‌از‌ ربقه‌ مؤمنين‌ خارج‌ ‌است‌ چه‌ كافر ‌باشد‌ ‌ يا ‌ اسم‌ اسلام‌ ‌بر‌ ‌خود‌ گذارد.

و ثانيا‌-‌ كلمه‌ أَطِيعُوا اللّه‌َ گذشت‌ ‌که‌ امر مولوي‌ نيست‌ و اعمال‌ مولويت‌ ‌در‌ ‌آن‌ نشده‌ و نميشود زيرا تسلسل‌ لازم‌ ميآيد و محال‌ ‌است‌ بلكه‌ امر ارشادي‌ ‌است‌ بحكم‌ عقل‌ ‌که‌ عقلا واجب‌ ‌است‌ اطاعة خداوند زيرا خالق‌ و رازق‌ ‌است‌ و ‌هر‌ فيضي‌ بهر كسي‌ ميرسد ‌از‌ فياض‌ ‌علي‌ الاطلاق‌ ‌است‌، و همچنين‌ اطاعت‌ ‌رسول‌ بحكم‌ عقل‌ واجب‌ ‌است‌ لذا فرمود وَ أَطِيعُوا الرَّسُول‌َ زيرا آنچه‌ ميفرمايد ‌از‌ جانب‌ ‌خدا‌ ‌است‌ وَ ما يَنطِق‌ُ عَن‌ِ الهَوي‌ إِن‌ هُوَ إِلّا وَحي‌ٌ يُوحي‌ النجم‌ ‌آيه‌ 3 و 4، سهو و نسيان‌ و خطاء و اشتباه‌ ‌در‌ ‌او‌ راه‌ ندارد معصوم‌ ‌است‌ ‌از‌ كليه‌ معاصي‌ و ‌از‌ ‌اينکه‌ نوع‌ عوارض‌ لذا عقل‌ اطاعت‌ ‌او‌ ‌را‌ عين‌ اطاعت‌ حق‌ ميداند.

و ثالثا تفسيري‌ ‌که‌ مفسرين‌ عامه‌ ‌بر‌ كلمه‌ أُولِي‌ الأَمرِ مِنكُم‌ كرده‌اند غلط و باطل‌ ‌است‌ چه‌ امراء و سلاطين‌ باشند و چه‌ علماء.

اما امراء، ‌بعد‌ ‌از‌ آني‌ ‌که‌ عقل‌ مي‌بيند ‌از‌ ‌آنها‌ فسق‌ و فجور و ظلم‌ و تعدي‌ و هزار گونه‌ معاصي‌ البته‌ حكم‌ ميكند بلزوم‌ مخالفت‌ ‌آنها‌ نه‌ بوجوب‌ اطاعت‌ ‌آنها‌ چگونه‌ عقل‌ حكم‌ كند باطاعت‌ يزيد و بني‌ اميه‌ و بني‌ مروان‌ و بني‌ عباس‌ و امثال‌ ‌آنها‌ ‌که‌ اطاعت‌ ‌آنها‌ عين‌ مخالفت‌ حق‌ ‌است‌ و موجب‌ تناقض‌ ميشود ‌با‌ اطاعت‌ حق‌ و اما علماء ‌بر‌ فرض‌ ‌که‌ عادل‌ باشند و ‌از‌ روي‌ مدارك‌ صحيحه‌ استنباط كرده‌ باشند نه‌ ‌از‌ روي‌ قياس‌ و استحسان‌ مسلما خالي‌ ‌از‌ اشتباه‌ و سهو و نسيان‌ بلكه‌ جهل‌ ببسياري‌ ‌از‌ احكام‌ نيستند چگونه‌ عقل‌ حكم‌ كند بوجوب‌ و لزوم‌ اطاعت‌ ‌آنها‌ ‌با‌ احتمال‌ ‌اينکه‌ نوع‌ عوارض‌ ‌در‌ ‌آنها‌ بلكه‌ اولي‌ الامر بايد كساني‌ باشند ‌که‌ امر ‌آنها‌ عين‌ امر الهي‌ ‌باشد‌ و احتمال‌ كذب‌ و خطاء و اشتباه‌ و سهو و نسيان‌ ‌در‌ ‌آنها‌ راه‌ نداشته‌ ‌باشد‌ ‌تا‌ عقل‌ حكم‌ كند بلزوم‌ اطاعة ‌آنها‌ و ‌اينکه‌ خاص‌ بمعصومين‌ ‌است‌ و مقام‌ عصمت‌ امري‌ ‌است‌ باطني‌ احدي‌ اطلاع‌ ندارد جز ‌خدا‌ ‌پس‌ بايد ‌خدا‌ معين‌ فرمايد اولي‌ الامر ‌را‌ بعلاوه‌ كسي‌ ‌را‌ ‌که‌ ‌خدا‌ ‌او‌ ‌را‌ صاحب‌ امر بشمارد و اطاعة ‌او‌ ‌را‌ رديف‌ اطاعة ‌خود‌ و ‌رسول‌ ذكر فرمايد بايد كسي‌ ‌باشد‌ ‌که‌ ‌خدا‌ ‌او‌ ‌را‌ صاحب‌ امر قرار داده‌ ‌باشد‌ نه‌ كساني‌ ‌که‌ بقهر و غلبه‌ ‌ يا ‌ بحيله‌ و تزوير غالب‌ و فرمان‌ فرما شدند و الا اطاعت‌ فرعون‌ و نمرود و شداد و اكاسره‌ و فراعنه‌ و اقاصره‌ و جبابره‌ ‌هم‌ لازم‌ ‌است‌ نعوذ باللّه‌ ‌من‌ العناد و العصبية.

فضائل امام علی در آیه اولی الامر

قسمت 2

شان نزول و بیان آیه :

در جلد دوم اصول کافی کلینی، جلد شصت و پنجم بحار الانوار مجلسی، البرهان فی تفسیر القران اثر بحرانی، فرات الکوفی و رجال الکشی از عیسی بن سریّ ابی یسع نقل شده است که به امام صادق (علیه السلام) گفتم: «ارکان اسلام را که خداوند متعال، دین پسندیده‌ی خود را براساس آن‌ها بنیان نهاده و هیچ انسانی قادر به قصور و کوتاهی در شناخت آن‌ها نیست، چیست؟ ارکانی که هرکه در معرفت آن‌ها کوتاهی کند، دینش فاسد و اعمالش پذیرفته نمی‌شود و هرکس به آن­ها عمل نماید، دینش اصلاح شده و اعمالش پذیرفته می‌شود و اگر چیزی را نداند، جهل او نسبت به آن شیء، ضرری برایش نخواهد داشت»؟ فرمود: «بله، شهادت به اینکه خدایی جز خدای یگانه نیست! ایمان به رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، اعتراف به آنچه از نزد خدا آمده و پرداختِ حقّ اموال که همان زکات باشد و پذیرش ولایتی که خداوند به آن فرمان داده است؛ یعنی ولایت خاندان محمّد (». گفتم: «آیا در امر ولایت برتری غیر از این مطلب هست که در نظر گرفته شود»؟ فرمود: «بله، خداوند می‌فرماید: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ و رسول خدا (صلی الله علیه و آله)فرمود: «هرکس بمیرد و امام زمان خود را نشناسد، به مرگ جاهلیّت مرده است»

مجلسی در جلد پنجاه و هفت از بحار الانوار از جابر ابن عبدالله انصاری نقل کرده پیامبر (صلی الله علیه و آله) در مورد علی (علیه السلام) فرمود: «قسم به آنکه که جانم به دست اوست، من مأمور شدم که به شما فرمان دهم تا با او بیعت کنید و اطاعتش کنید، پس با او بیعت کنید و از او فرمان ببرید که در این مورد وحی نازل شده: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ». جابر گفت: با او بیعت کردیم. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «اگر بر روش علی (علیه السلام) در ولایت او، استوار بمانید، به شما آب گوارا بنوشانیم، و نعمت [خدا را] از بالا و زیر پای خود دریافت خواهید کرد، و اگر بر آن استوار نشوید اتّحادتان به هم می‌خورد و دشمن شاد می‌شوید. [و بر اثر فتنه‌ی یهود] موبه‌مو پیرو بنی‌اسرائیل می‌شوید، حتّی اگر به سوراخ سوسماری رفته باشند، شما هم به‌دنبالشان به آنجا می‌روید [و ذلیل می‌شوید]. خوشا بر کسی که پس از من بر ولایت علی (علیه السلام) استوار بماند تا بمیرد و به من ملحق شود که [دراین‌صورت] من از او خشنودم»

 

فضائل امام علی در آیه اولی الامر

قسمت 5

شان نزول و بیان آیه :

در جلد سوم تفسیر اهل بیت علیهم السلام از جلد سی و سوم بحار الانوار مجلسی نقل شده است که پیامبر می فرماید : در بهشت عدن، منزلی با شرافت‌تر و بالاتر و نزدیکتر به عرش پروردگارم از منزل من نیست، و ما در آنجا چهارده نفریم. من و برادرم علی (علیه السلام) که بهترین آن‌ها و محبوب‌ترینشان نزد من است، و فاطمه (سلام الله علیها) که او سیّده‌ی زنان اهل بهشت است، و حسن و حسین (علیها السلام) و نه امام از فرزندان حسین (علیه السلام) هستند. ما در آنجا چهارده نفریم در یک منزل که خداوند بدی‌ها را از ما برده و ما را پاک گردانیده است. همه هدایت‌کننده و هدایت‌شده‌ایم. پیامبر (صلی الله علیه و آله) در ادامه‌ی کلامش فرمود: «من از جانب خدا، تبلیغ‌کننده هستم، و آنان از جانب من و خدای عزّوجلّ، ابلاغ‌کننده هستند. آنان حجّت‌های خداوند تبارک‌وتعالی بر خلقش و شاهدان او در زمینش و خزانه‌داران علمش و معادن حکمت‌های او هستند. هرکس از آنان اطاعت کند خدا را اطاعت کرده و هرکس از آنان سرپیچی کند از خدا سرپیچی کرده است. زمین به قدر یک چشم‌برهم‌زدن جز با بقای آنان نمی‌ماند، و جز با آنان اصلاح نمی‌شود. آنان امّت را از امر دینشان و حلال و حرامشان خبر می‌دهند، و آنان را با امر و نهی یکسان [و بدون تغییر] به رضایت پروردگارشان راهنمایی می‌کنند و آنان را از سخط او نهی می‌کنند، و در بین آنان اختلاف و تفرقه و نزاعی نیست. آخرین آنان از اوّلین آنان، املای من و دست خط برادرم علی (علیه السلام) را تحویل می‌گیرد و تا روز قیامت از یکدیگر به ارث می‌برند. همه‌ی اهل زمین در جهل و غفلت و سرگردانی و حیرت‌اند به جز آنان و شیعیان و دوستانشان. آنان در چیزی از امر دینشان به احدی از امّت احتیاج ندارند، ولی امّت به آنان احتیاج دارند. آنان هستند که خداوند در کتابش آنان را قصد کرده و اطاعت آنان را به اطاعت خود و رسولش (صلی الله علیه و آله) مقرون ساخته و فرموده است: أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ»

 

فضائل امام علی در آیه اولی الامر

قسمت 4

شان نزول و بیان آیه :

در جلد دوم کشف الغمّه و جلد پنجاهم از بحار الانوار از رسول خدا روایاتی مشابه نقل شده است که خداوند عزیز نام او را همراه نام خویش قرار داده و آن جناب را شریک در عطای خویش فرموده و به کسی که از پیغمبر (صلی الله علیه و آله) اطاعت کند همان پاداشی را وعده داده که از خودش اطاعت نماید؛ چنانکه در این دو آیه به هر دو مطلب تصریح فرموده است: عیب‌جوییشان از آن روست که خدا و پیامبرش از غنایم بی‌نیازشان کردند. (توبه/۷۴). و در این آیه سخن کسی را که ترک اطاعت پیامبر (صلی الله علیه و آله) را نموده بیان می‌کند موقعی که میان آتش جهنّم در سوزوگداز است ای کاش خدا را اطاعت کرده بودیم و رسول را اطاعت کرده بودیم. (احزاب/۶۶). چگونه می‌توان کنه کسی را که خداوند اطاعت و فرمانبرداری خود را در این آیه: أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ و در آیه: وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَی الرَّسُولِ وَ إِلی أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ و نیز در آیه: إِنَّ اللهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها و در آیه: خود نمی‌دانید از اهل کتاب بپرسید. (انبیاء/۷). قرین اطاعت و فرمانبرداری از پیامبر (صلی الله علیه و آله) قرار داده توصیف کرد.

در جلد بیست و سوم از بحار الانوار، جلد دوم از عیون اخبار الرضا، جلد اول از کمال الدین و همچنین البرهان فی تفسیر القران از امام حسین عسکری نقل شده که از پدرانشان روایت می کنند امام باقر فرمودند : پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به علی و حسن و حسین (وصیّت کرد سپس درباره‌ی این آیه: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعواْ اللهَ وَأَطِیعواْ الرَّسُولَ وَ أُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ. فرمود: «مراد از اولی الأمر، امامان از نسل علی (علیه السلام) و فاطمه (سلام الله علیها) تا قیامت هستند»

در جلد اول کشف الغمّه همچنین در جلد سی و ششم بحار الانوار نقل شده عبدالغفار ابن قاسم از امام صادق پرسیده «اولی‌الأمر در این آیه کیست»؟ فرمود: «به خدا سوگند علی (علیه السلام) از آن‌هاست»

 

فضائل امام علی در آیه اولی الامر

قسمت 5

در جلد دوم کشف الغمّه و جلد پنجاهم از بحار الانوار از رسول خدا روایاتی مشابه نقل شده است که خداوند عزیز نام او را همراه نام خویش قرار داده و آن جناب را شریک در عطای خویش فرموده و به کسی که از پیغمبر (صلی الله علیه و آله) اطاعت کند همان پاداشی را وعده داده که از خودش اطاعت نماید؛ چنانکه در این دو آیه به هر دو مطلب تصریح فرموده است: عیب‌جوییشان از آن روست که خدا و پیامبرش از غنایم بی‌نیازشان کردند. (توبه/۷۴). و در این آیه سخن کسی را که ترک اطاعت پیامبر (صلی الله علیه و آله) را نموده بیان می‌کند موقعی که میان آتش جهنّم در سوزوگداز است ای کاش خدا را اطاعت کرده بودیم و رسول را اطاعت کرده بودیم. (احزاب/۶۶). چگونه می‌توان کنه کسی را که خداوند اطاعت و فرمانبرداری او را در این آیه: أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ و در آیه: وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَی الرَّسُولِ وَ إِلی أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ و نیز در آیه: إِنَّ اللهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها و در آیه: خود نمی‌دانید از اهل کتاب بپرسید. (انبیاء/۷). قرین اطاعت و فرمانبرداری از پیامبر (صلی الله علیه و آله) قرار داده توصیف کرد.

در جلد بیست و سوم از بحار الانوار، جلد دوم از عیون اخبار الرضا، جلد اول از کمال الدین و همچنین البرهان فی تفسیر القران از امام حسین عسکری نقل شده که از پدرانشان روایت می کنند امام باقر فرمودند : پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به علی و حسن و حسین (وصیّت کرد سپس درباره‌ی این آیه: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعواْ اللهَ وَأَطِیعواْ الرَّسُولَ وَ أُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ. فرمود: «مراد از اولی الأمر، امامان از نسل علی (علیه السلام) و فاطمه (سلام الله علیها) تا قیامت هستند»

در جلد اول کشف الغمّه همچنین در جلد سی و ششم بحار الانوار نقل شده عبدالغفار ابن قاسم از امام صادق پرسیده «اولی‌الأمر در این آیه کیست»؟ فرمود: «به خدا سوگند علی (علیه السلام) از آن‌هاست»

 

فضائل امام علی در آیه اولی الامر

قسمت 6

در جلد سی و ششم بحار الانوار مجلسی از رسول خدا نقل کرده  که خطاب به علی ابن ابی طالب فرمودند : ای علی (علیه السلام) هرکس از ولایت تو سرپیچی کند از ولایت من سر پیچیده و هرکس از ولایت من سرپیچی کند، از ولایت خدا سرپیچیده است. ای علی (علیه السلام) اطاعت تو اطاعت من و اطاعت من اطاعت خداست پس هرکس از تو اطاعت کند از من اطاعت کرده و هرکس از من اطاعت کند از خدا اطاعت کرده و قسم به آن خدایی که مرا به‌عنوان رسول (صلی الله علیه و آله) برحقّ خود مبعوث کرده، دوستی ما اهل بیت با ارزش‌تر از جواهر و یاقوت سرخ و زمرّد است و خدا عهدوپیمان محبّت نسبت به ما اهل بیت را در امّ الکتاب [و در عالم زر] گرفته و ثبت کرده و دیگر تا روز قیامت نه کسی به آن گروه (دوستداران ما) اضافه می‌شود و نه کسی کم می‌شود و این همان کلام خداست که فرمود: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ که منظور از اولی الأمر، علی (علیه السلام) است.

سلیم‌بن‌قیس گوید: شنیدم امام علی (علیه السلام) می‌فرمود: «کمترین سطحی که بنده در آن مؤمن نامیده می‌شود این است که خداوند بلند مرتبه خود را به او معرّفی کند و بنده به اطاعت از او اقرار کند، و پیامبرش را به او معرّفی کند و به اطاعت از آن حضرت اقرار کند، و امام و حجّتش در زمین و شاهد خود بر خلق را به او معرّفی کند و بنده به اطاعت از آن حضرت اقرار کند». گفتم: «ای امیرالمؤمنین (علیه السلام)! اگر به همه چیز، غیر از آنچه که شما توصیف فرمودید، جهل داشته باشد، باز حکم، همین است»؟! فرمود: «آری، اگر به چیزی امر شود، باید دستور را اطاعت کند و اگر از کاری یا چیزی نهی شود، باید آن نهی را بپذیرد. امّا کمترین حدّی که بنده در آن کافر می‌شود، آن است که چیزی مورد نهی الهی باشد، امّا بنده‌ی خدا به گمان اینکه خداوند به آن امر کرده است، به آن پایبند بماند و علاوه‌بر آن، آن را دین خود قرار داده و ادّعا کند که آنچه را که به او امر شده، عبادت می‌کند. درحالی‌که در واقع، شیطان را عبادت کرده است، و کمترین سطحی که در آن بنده، گمراه می‌باشد، این است که حُجّت خدا و شاهد او بر بندگانش و کسی که خداوند ولایتش را بر مردم واجب و مردم را به اطاعت از او امر کرده است نشناسد؛ می‌فرماید: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعواْ اللهَ وَأَطِیعواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ». گفتم: «ای امیرالمؤمنین (علیه السلام)! فدایت شوم، برای من توضیح دهید». حضرت فرمود: «منظور کسانی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در آخرین خطبه و روز وفاتش فرمود: «من برای شما دو چیز باقی گذاشتم، اگر به آن‌ها چنگ بزنید، هیچ‌گاه پس از من گمراه نخواهید شد؛ کتاب خداوند بزرگ و عترت (خانواده) و اهل بیت خودم. خداوند لطیف و بسیار آگاه با من پیمان بسته است که این دو، تا زمانی‌که بر حوض [بهشت] وارد شوند از یکدیگر جدا نمی‌گردند.

این حدیث در عقل سلیم اثر سلیم ابن قیس، جلد دوم از کافی اثر کلینی، جلد شصت و ششم از بحار الانوار نوشته مجلسی و  البرهان فی تفسیر القران بحرانی نقل شده ست. همچنین معانی الاخبار نیز این حدیث را نقل کرده است.

فضائل امام علی در آیه اولی الامر

قسمت 7

عیاشی در جلد اول تفسیر، کلینی در جلد اول کافی، مجلسی در جلد سی و پنجم بحار الانوار، کوفی در تفسیر الفرات و… از ابوبصیر نقل می کنند : از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی آیه: أَطِیعواْ اللهَ وَأَطِیعواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ سؤال کردم، فرمود: «در حقّ علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) و حسن و حسین (علیها السلام) نازل شده است». به ایشان عرض کردم: «مردم می‌گویند: پس چرا خداوند از علی و اهل بیت (او در کتابش نام نمی‌برد»؟ حضرت فرمود: «در پاسخ به آن‌ها بگویید: نماز هم بر رسول (صلی الله علیه و آله) نازل شد بدون آنکه سه رکعتی یا چهار رکعتی آن معلوم شود. تا اینکه رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، خود آن را برای مردم تفسیر نمود. زکات بر پیامبر (صلی الله علیه و آله) نازل شد بی آنکه ذکر شود که از هر چهل درهم، یک درهم، کنار گذاشته شود تا اینکه باز رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آن را تفسیر کرد، و حج نازل شد، امّا نفرمود هفت‌بار طواف کنید و این رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بود که آن را برای مردم، تشریح کرد. و آیه: أَطِیعواْ اللهَ وَ أَطِیعواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ در حقّ علی و حسن و حسین (نازل شد. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در حقّ علی (علیه السلام) فرمود: «بدانید که هرکس من مولای او هستم، علی (علیه السلام) هم مولای اوست». و فرمود: «شما را سفارش می‌کنم به کتاب خدا و اهل بیت خودم؛ چون که من از خداوند بزرگ تقاضا کردم تا روزی که بر حوض بهشت وارد می‌شوند، بین آن‌ها جدایی نیفکند و او تقاضایم را اجابت نمود.

در کتاب عدّه الداعی از ابی مسروق نقل شده که به امام صادق عرض کردیم : ما با مردم سخن می‌گوییم و آیه: أَطِیعواْ اللهَ وَ أَطِیعواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ را به‌عنوان دلیل، ارائه می‌دهیم، آن‌ها در جواب می‌گویند: «این آیه در حقّ فرماندهان گروه‌های جنگی نازل شده است». آیه: جز این نیست که ولیّ شما خداست و رسول او و مؤمنانی که نماز می‌خوانند و هم چنان که در رکوعند انفاق می‌کنند. (مائده/۵۵). را به‌عنوان حجّت ارائه می‌کنیم، می‌گویند: «در حقّ مؤمنان نازل شده است». آیه‌ِ: بگو: بر این رسالت مزدی از شما، جز دوست‌داشتن خویشاوندان، نمی‌خواهم. (شوری/۲۳). را پیش می‌آوریم، پاسخ می‌دهند که مراد، خویشاوندان مسلمانان هستند». گفت: «هر آنچه از این دست مطلب و شبیه آن را به یاد داشتم، مطرح کردم». به من فرمود: «اگر این چنین است که می‌گویی، پس آن‌ها را به مباهله دعوت کن»

 

فضائل امام علی در آیه اولی الامر

قسمت 8

در جلد اول دعائم الاسلام و همچنین در جلد سوم تفسیر اهل بیت علیهم السلام از امام باقر نقل شده است در مورد آیه: وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَی الله و الی الرَّسُولِ وَ إِلی أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ؛ فرمود: «آنان امامان از اهل بیت پیامبرند که خدا آن‌ها را اهل علم خواند که علم را استنباط و درک می‌کنند. پس اطاعت آنان را واجب کرده و فرموده است: أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ»

در جلد اول الغارات در نامه ای از علی ابن ابی طالب به معاویه نقل شده « از بنده‌ی خدا و امیرمؤمنان علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) به معاویه… بدان‌که آن‌ها [آنهایی که معاویه در نامه‌ی خود به آن‌ها اشاره کرده] خود دلیل و حجّتی آشکار است که صدق گفتار ما را بر مخالفان و دشمنان و دوری‌کنندگان از ما و ستمگران بر ما آشکار می‌کند و خدا کمک کار ما است. بر او توکّل کردم و توکّل‌کنندگان بر او توکّل کنند. (یوسف/۶۷). و بدان‌که همه‌ی آنچه که پیامبر (صلی الله علیه و آله) به مردم ابلاغ کرد، امر و دستور خدایش بود که امر و شریعت و واجباتی بود که خدا فرستاده بود و [و اطاعت در] دین را به این شکل تقسیم کرد و فرمود: أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ که اولی‌الأمر مربوط به ما اهل بیت (است نه شما)»

در جلد چهارم المناقب از ابوقاسم اصفهانی نقل شده که حسن ابن صالح ابن حی به محضر امام صادق داخل شد و پرسید: «ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در مورد آیه‌ی أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ چه می‌فرمایی؟ اولی الامر چه کسانی هستند که خدا ما را امر به طاعت آنان کرده»؟ فرمود: «منظور علما هستند، وقتی که آن جمعیّت که نزد امام بودند خارج شدند حسن‌بن‌صالح به آنان گفت ما هیچ کاری نمی‌کردیم و چیزی نمی‌ساختیم مگر اینکه از این علما (اهل بیت (علیهم السلام) می‌پرسیدیم، پس برگشتند و از امام (علیه السلام) مجدّداً سؤال کردند و امام (علیه السلام) فرمود: «(منظور از علما) ائمه از ما اهل بیت‌اند».

در جلد چهل و سوم از بحار الانوار، جلد بیست و هفتم از وسائل الشیعه، جلد اول از الاحتجاج و همچنین الامالی شیخ طوسی نقل شده از هشام ابن حسّان شنیدم که امام حسن (علیه السلام)، پس از بیعت مردم در میان آنان خطبه‌ای خواند و فرمود: «ما حزب غالب خدا و خاندان مقرّب رسول خدا و اهل بیت پاک و مطهر آن حضرت و یکی از ثقلینی هستیم که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در میان امّتش به جای گذاشته و دیگری کتاب خداست که تفصیل هر چیزی در آن آمده است و باطل به هیچ وجه در آن راه ندارد. (فصلت/۴۲). ما اساس و تکیه‌گاه تفسیر قرآن هستیم، لذا در تأویل آن شکیّ نداشته، بلکه حقایق آن را به‌یقین خبر داریم. پس از ما اطاعت کنید، چرا که اطاعت از ما واجب است، زیرا مقرون به طاعت خدا و رسول (صلی الله علیه و آله) اوست؛ خداوند فرموده است: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعواْ اللهَ وَأَطِیعواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ فَإِن تَنَازَعتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَی اللهِ وَالرَّسُولِ و وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَی الرَّسُولِ وَ إِلَی أُوْلِی الأَمْرِ مِنْهُمْ لَعلِمَهُ الَّذِینَ یَسْتَنبِطُونَهُ مِنْهُمْ».

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

فهرست