شیخ محمود شبستری در مورد آیه 143 بقره
شیخ محمود شبستری در مورد آیه 143 بقره
آیه 143 سوره بقره:
سخن از میانه روی در رفتار مومنان به قرآن است.
ارسطو در کتاب اخلاق نیکوماکوس میانه روی و حفظ تعادل و حد وسط را اصل همه فضیلت ها می داند. به همین دلیل در فرهنگ غرب از میانه روی ( حد وسط طلایی ) با عنوان The golden mean همانا پرهیز از افراط و تفریط که دو رذیلت اند یاد می شود. این فضیلت با کلماتی مانند Temperance و Moderation در شکل های مختلف خود را در ادبیات و هنر و فرهنگ غرب نشان داده است.
شیخ محمود شبستری در گلشن زار می گوید :
همه اخلاق نیکو در میانه است
که از افراط و تفریط ش کرانه است
و در جایی دیگر آن را با صراط مستقیم یکی می داند که هر دو سوی آن دوزخ است :
اصول خُلق نیک آمد عدالت
پس از وی حکمت و عفت، شجاعت
به حکمت باشدش جان و دل آگه
نه گُربُز باشد و نه نیز ابله
به عفت شهوت خود کرده مستور
شَرَه همچون خُمود از وی شده دور
شجاع و صافی از ذل و تکبر
مبّرا ذاتش از جُبن و تهوّر
عدالت چون شعار ذات او شد
ندارد ظلم، ازآن خُلق ش نکو شد
میانه چون صراط مستقیم است
که هر دو جانبش قعر جحیم است
به باریکی و تیزی موی و شمشیر
نه روی گشتن و بودن به او دیر
در جهان اسلام کتاب اخلاق ناصری نوشته خواجه نصیر الدین توسی را شاید بتواند شرحی مفصل بر دستور و اشارات همین آیه دانست
