خطبه چهاردهم نهج البلاغه
خلاصه خطبه چهاردهم نهج البلاغه:
- توصیف ویژگی‌های مردم جاهلیت و نکوهش آنان به دلیل انحرافات و دوری از حق
- اشاره به جهل، ستم، فتنه و فساد رایج در میان مردم قبل از پیامبر اسلام (ص).
- معرفی پیامبر (ص) را به عنوان نجات دهنده مردم از گمراهی، فساد و انحراف و هدایت به سوی حق
- بیان اهمیت بعثت و پیام رسالت
- تأکید بر اینکه بعثت، عامل تحول و تغییر در جامعه بود
- نکوهش فراموشی پیام رسالت و بازگشت به جاهلیت
- بیان این که جامعه اسلامی باید از این گونه انحرافات پرهیز کند و پیام‌های پیامبر را در زندگی خود حفظ کند.
زمان خطبه:
در دوران خلافت حضرت علی (ع)
مخاطبان خطبه :
عموم مسلمانان به ویژه سران و نخبگان
اهداف خطبه:
دلیل اصلی بیان خطبه چهاردهم، یادآوری دوران جاهلیت و هشدار به مسلمانان درباره بازگشت به انحرافات و فسادهای گذشته بود. امام علی (ع) با این خطبه اهداف زیر را دنبال می‌کرد:
نکوهش انحرافات پس از پیامبر (ص): امام علی (ع) ضمن نکوهش آنان که پس از رحلت رسول اکرم (ص) به انحرافات و فسادهای گذشته بازگشتند، جامعه اسلامی را از رجوع به روش‌های جاهلی که قبل از بعثت پیامبر اسلام رایج بود، هشدار داد.
تأکید بر نقش پیامبر (ص) و بعثت: تاکید بر اهمیت بعثت و نقش پیامبر اسلام (ص) در هدایت و نجات مردم از دوران جاهلیت و دعوت مسلمانان به حفظ پیام رسالت و دستاوردهای آن
هشدار به فراموشی پیام رسالت: امام علی (ع) به مسلمانان یادآوری کرد که نباید پیام رسالت پیامبر را فراموش کنند و دوباره به انحرافات گذشته برگردند، زیرا این امر موجب سقوط و انحطاط جامعه خواهد شد.
دعوت به پایبندی به اصول اسلامی: این خطبه به عنوان هشداری به مسلمانان بیان شد تا با پایبندی به اصول اسلامی و دوری از رفتارهای جاهلی، مسیر درست را حفظ کنند و از فتنه‌ها و انحرافات جلوگیری کنند.
این خطبه به منظور تقویت ایمان مسلمانان و یادآوری اهمیت بعثت پیامبر و دوری از انحرافات اجتماعی و اخلاقی ایراد شد.
جملات منتخب:
- مردم در جاهلیت، در میان فتنه و گمراهی زندگی می‌کردند، نوری نداشتند که به آن راه یابند و از انحراف نجات یابند. پیامبر اسلام (ص) آمد و آنان را از تاریکی‌های جاهلیت به سوی نور هدایت کرد، تا راه حق را ببینند و از جهل رها شوند
- بعثت پیامبر (ص) فصلی نو در تاریخ بشر بود، که دل‌های گمراه را روشن و روح‌های گرفتار را آزاد ساخت
