خطبه پانزدهم نهج البلاغه
خطبه پانزدهم نهج البلاغه
خلاصه خطبه پانزدهم نهج البلاغه:
- شکایت از سستی و ضعف برخی صحابه در مسیر مبارزه برای حمایت از حق و نشان ندادن شجاعت لازم در هنگام ضرورت
- انتقاد از ترس و عدم آمادگی بعضی از یاران و کناره گیری ازجهاد و دوری از سختی در برابر دشمنان اسلام
- تاکید بر لزوم پایداری و شجاعت در دفاع از حق و مقابله با ظلم
- تاکید بر ایستادگی در برابر دشمنان اسلام و دست برداشتن از سستی و ترس
زمان خطبه:
در دوران خلافت حضرت علی (ع) در جریان یکی ازجنگ ها
مخاطبان خطبه :
یاران و سپاهیان حضرت علی (ع)
اهداف خطبه:
دلیل اصلی بیان خطبه پانزدهم، شکایت از ضعف و ترس یاران امام علی (ع) در مقابله با دشمنان بود. امام علی (ع) با این خطبه اهداف زیر را دنبال می‌کرد:
- توبیخ و شکایت از یاران سست‌عزم: شکایت از همراهانی که در شرایط سخت و در زمان نیاز به حمایت و پایداری در جهاد دچار سستی و ترس شده بودند. او از این‌که یارانش هنگام نیاز به شجاعت و مبارزه از همراهی با او سرباز زده بودند، به شدت گلایه کرد.
- تشویق به شجاعت و پایداری: امام (ع) تشویق یاران به شجاعت و استواری در برابر دشمنان و یادآوری این نکته که بدون پایداری و مقاومت، حق پیروز نخواهد شد و دشمنان اسلام بر آنان مسلط خواهند شد.
- هشدار نسبت به عواقب سستی و ترس: امام علی (ع) به یارانش هشدار داد که سستی و عقب‌نشینی در مقابل دشمنان موجب تقویت باطل و شکست حق خواهد شد. او تأکید کرد که تنها با پایداری می‌توان از گسترش ظلم و بی‌عدالتی جلوگیری کرد.
- فراخوان به بازگشت به مسیر حق: این خطبه همچنین به عنوان دعوتی به بازگشت به مسیر حق و ادامه جهاد در راه خدا بیان شد. امام علی (ع) تلاش داشت تا یاران خود را به وظایفشان در دفاع از اسلام و عدالت آگاه کند و از آنان بخواهد که از ترس و ضعف دست بردارند.
این خطبه در شرایطی بیان شد که جامعه اسلامی با چالش‌های بزرگ داخلی و خارجی مواجه بود و امام علی (ع) نیاز به همراهی و شجاعت سپاهیان خود داشت.
جملات منتخب:
- شما مردانی هستید که هنگام عمل به پیکار و در میدان، از یکدیگر فرار می‌کنید، گویی باطل را پذیرفته‌اید و حق را ترک کرده‌اید
- چرا شما این‌گونه سست و بی‌عزم شده‌اید؟ آیا ترس از مرگ شما را از جهاد بازداشته است؟
- شجاع باشید و در راه حق استوار گام بردارید، که اگر در این راه استوار نباشید، دشمنان بر شما چیره خواهند شد
- بپاخیزید و حق را با شمشیرتان یاری کنید، که با سستی و عقب‌نشینی تنها باطل را تقویت خواهید کرد.
