خطبه شانزدهم نهج البلاغه
خلاصه خطبه شانزدهم نهج البلاغه:
- بیان اوضاع نابسامان جهان پیش از بعثت پیامبر(ص) و رواج ارزش های معکوس و فساد و در گمراهی و جهالت به سر بردن مردم
- معرفی رسول اکرم (ص) به عنوان نجات دهنده مردم از گمراهی و هدایت کننده شان به سمت حق
- پایان رسالت پیامبر (ص) و واگذاری وظیفه هدایت مردم به امامان (ع)
- کم رنگ شدن ارزش های اسلامی پس از وفات پیامبر (ص)
- بیان وضعیت آنان که به دنیا پرستی روی آورده و از راه راست منحرف شدند
- نکوهش دنیاپرستی و غفلت از آخرت
- بیان بازگشت به اخلاق جاهلی پیش از رحلت پیامبر(ص) به عنوان مایه انحطاط جامعه اسلامی
زمان خطبه:
در دوران خلافت حضرت علی (ع) بین سال های 36 تا 40 هجری قمری
مخاطبان خطبه :
عموم مسلمانان
اهداف خطبه:
دلیل اصلی بیان خطبه شانزدهم، هشدار به جامعه اسلامی در خصوص دنیاپرستی و غفلت از ارزش‌های اسلامی بود. اهداف امام علی (ع) در این خطبه برای اصلاح و آگاهی‌بخشی به مسلمانان، به شرح زیر است:
نکوهش بازگشت به جاهلیت: پس از رحلت پیامبر (ص)، برخی از مسلمانان به شیوه‌های جاهلی بازگشته بودند و امام علی (ع) با این خطبه تلاش داشت آنان را از این انحرافات برحذر دارد.
تذکر نسبت به ارزش‌های اصیل اسلامی: امام (ع) جامعه را به بازگشت به ارزش‌های اسلامی و دوری از دنیاپرستی و غفلت از آخرت دعوت می‌کرد. او مسلمانان را به پیروی از آموزه‌های پیامبر (ص) و پرهیز از دنیاطلبی فراخواند.
تقویت روحیه معنوی و دینی: این خطبه برای تقویت روحیه معنوی و دینی مسلمانان بیان شد. امام علی (ع) تلاش داشت تا مردم را به تأمل در وضعیت خود و بازگشت به مسیر حق و هدایت تشویق کند.
هشدار در برابر دنیاپرستی و غفلت: امام علی (ع) با این خطبه به مسلمانان هشدار می‌دهد که غفلت از آخرت و دنیاپرستی می‌تواند موجب سقوط آنان شود و از آنان خواست تا به ارزش‌های اصیل اسلامی بازگردند.
جملات منتخب:
- جهان در گمراهی و جهل فرو رفته بود، مردم از راه راست منحرف شده و در ظلم و بی‌عدالتی زندگی می‌کردند
- پیامبر آمد تا مردم را از گمراهی نجات دهد و آنان را به سوی هدایت و راه راست رهنمون سازد
- دنیاپرستی موجب انحطاط و سقوط است، مردمی که به دنیا دل بسته‌اند از آخرت غافل شده‌اند
