آیه 197 سوره بقره با ادبیات
آیه 197 سوره بقره با ادبیات به همراه اشعار سعدی:
در این آیه امده که توشه برگیرید و بهترین زاد راه را دست افشانی از آنچه دارید بیان داشته است. برای این دست افشانی از کلمه تقوی استفاده کرده که از نظر صرفی در اصل وَقوی بوده زیرا این کلمه از وقایت می آید که به معنای حفظ کردن و نگاهبانی کردن می آید. آدمی از خویش نگهبانی می کند تا از هر گونه آلودگی و ناپاکی در عرصع عالم خاک حفظ شود. بهترین توشه نیز همین است که از هر چه غیر از حق دست بیفشانی
به قول سعدی:
هر چه نه پیوند یار بود ، بریدیم
وآنچه نه پیمان دوست بود ، شکستیم
….
هر آنکه با رخ منظور ما نظر دارد
به ترک خویش بگوید، که خصم عربده جو ست
به همین جهت عارفان گفته اند بهترین تقوی ترک خویشتن است زیرا هر چه آلودگی ست از جانب نفس پیش می آید و راهرو را هیچ سبکباری خوش تر از بی خویشتنی نیست که در حدیث قدسی آمده دَع نَفسَکَ وَ تَعَال نفس ت را بگذار و بیا
حذر از وسوسه ی نفس که در راه خدا
مردم افکن تر از این غول بیابانی نیست
اما پرهیز از غیر خدا به معنای انکه سالک از همه لذات عالم و برکات زمینی چشم بپوشد نیست بلکه خداوند حق است و تا جایی که حقی پایمال نشود آزادی دارد از هدیه های زمینی و آسمانی به تمام و کمال بهره برد ورنه خطاب می شود که لِمَ تُحَرِّمُ مَا أحَلَّ اللهُ لَکَ. زیرا در حقیقت دنیا متعلق به اهل تقوی ست. مولانا در مثنوی آورده:
شهوت دنیا مثال گلخن است
که از او حمام تقوی روشن است
لیک قسم متقی زین تون صفاست
زآنکه در گرمابه است و در نقاست
هر که در حمام شد سیمای او
هست پیدا در رخ زیبای او
تونیان را نیز سیما آشکار
از لباس و از دخان و از غبار
ور نبینی روش، بویش را بگیر
بو عصا آمد برای هر ضریر
ور نداری بو، درآرش در سخن
از حدیث نو بدان راز کهن
در روایات متعدد آمده که زاهدترین مردم کسی ست که از حرام بپرهیزد و عابدترین شان ان است که به فرائض عمل نماید و نه چیزی بیش از این. تقوی کمک می کند تا بارهای اضافه از دوش اهل راه برداشته شود. زوایدی که پشت زورمندان جهان را خم کرده است.
اما نکته اخر آنچه که در ادب پارسی از زهد و تقوی مورد طعن و طنز قرار گرفته، زهد ریایی و تقوای نمایشی ست
آتش زهد و ریا خرمن دین خواهد سوخت
حافظ این خرقه ی پشمینه بینداز و برو
….
دل به می دربند تا مردانه وار
گردن سالوس و تقوا بشکنی
حافظ
دهید ساغر صهبای سالخورده به دستم
کنون که شیشه ی تقوای چند ساله شکستم
حکیم سبزواری
بیشتر بخوانید:
شعر سعدی در مورد آیه 188 بقره
ادبیات فارسی در مورد آیه 183 و 184 سوره بقره
شعر نظامی در مورد آیه 164 سوره بقره
