آشنایی با سوره حمد :
آشنایی با سوره حمد
آشنایی با سوره حمد
- تنها سوره ای ست که در هم مکه و هم در مدینه نازل شده است.
- از سوره هایی ست که به انها قصار السور می گویند.
- نخستین سوره ای ست که به صورت یک سوره کامل بر رسول خدا(ص) نازل شده است.
- تنها سوره ای ست که دو بار بر رسول ختمی مرتبت (ص) نازل شده است؛ یکبار در ابتدای بعثت در مکه و بار دیگر پس از تغییر قبله در مدینه
- بنابر روایتی چنجمین سوره ای ست که بر رسول الله (ص) نازل شده است.
- تنهایی سوره ای ست که خواندنش در نمازهای یومیه واجب است و این امر مشترک بین اهل تشیع و تسنن است.
- وجه تسمیه اش به فاتحه ( فاتحه الکتاب) آن است که قران کریم با این سوره آغاز می شود.
- وجه تسمیه اش به حمد آن است که با کلمه الحمد آغاز می گردد.
- وجه تسمیه اش به ام الکتاب (ام القران) آن است که تمامی موضوعات مطروحه در کلام الله به کلیت در این سوره بیان شده از توحید و قیامت و عبادات و…
- وجه تسمیه اش به سبع المثانی یکی ان است که دو بار بر قلب رسول الله نازل شده است و دیگر ان که در هر نماز دو بار قرائت می شود.
- جابر بن عبدالله انصاری از رسول خدا(ص) نقل می کند که حمد بهترین ِ سوره های قران است.
- ابن عباس از رسول اکرم (ص) نقل می کند که حمد اساس قران است.
- اینکه رسول الله (ص) این سوره را به فاتحه الکتاب نامگذاری کردند بیانگر ان است که جمع اوری قران در زمان ایشان انجام شده و به امر ایشان این سوره در آغاز و شروع قران قرار گرفته است.
- تنها سوره ای ست که در عین کوتاهی موضوعاتی مانند معاد، معرفت، درخواست راه حق، بیزاری از گمراهان و تقاضای راه راست و… در خود دارد.
- این سوره شامل 7 آیه، 29 کلمه و 143 حرف دارد.
- در حدیث قدسی آمده که سوره حمد را بین خود و بنده تقسیم کردم، نیمی از آن برای من و نیم دیگر آن برای بنده من است. ( الامالی – صدوق – ص174)
- در تمامی کتب تفسیری این سوره پرداخته شده است اما بنابر اهمیت مطالب مطروحه در ان کتب مستقلی نیز برای آن نوشته است مانند :
العروه الوثقی در تفسیر حمد اثر شیخ بهایی
اعجاز البیان فی تفسیر ام القران اثر صدرالدین قونوی با تصحیح جلال الدین آشتیانی
لمعه فی تفسیر الحمد اثر محمد کاظم (عماد الدین) جزایری
تفسیر سوره حمد اثر سیذ عزالدین حسینی زنجانی
فاتحه الکتاب ، تفسیر سوره شریفه حمد اثر سید عبدالحسین دستغیب
تفسر سوره حمد اثر ایت الله سید روح الله موسوی خمینی
- امام علی(ع) از پیامبر اسلام(ص) نقل می‌کند که سوره حمد از گنج‌های عرش الهی بوده و خداوند آن را به پیامبرش اختصاص داده است و او را با هیچ پیامبر شریک نساخت جز بسم الله که فقط آن را به سلیمان داد… هر کسی با اعتقاد به دوستی و پیروی محمد و آل پاکش آن را بخواند در مقابل هر حرف آن حسنه‌ای به او عطا می‌کند که بهتر است از دنیا و آنچه در آن هست. (الامالی – صدوق)
- امام صادق (ع) فرمودند هر که این سوره قرائت کند خداوند خیر دنیا و آخرت را برای او باز می کند. اسم اعظم خدا در این سوره تقسیم شده است. ( مستذرک الوسائل – ج 4 – ص 330)
- پیامبر اسلام (ص) فرمودند در تورات و انجیل و زبور و قرآن سوره ای مانند آن نازل نشده است و پاداش قرائتش را برابر با دو سوم قران و صدقه دادن به همه مومنان دانسته (مجمع البیان فی تفسیر القران- طبرسی – ج 1 – ص 88) و شیخ مفید در کتاب الاختصاص به نقل از ایشان آورده که پاداش قرائت این سوره برابر قرائت همه کتب آسمانی ست ( الاختصاص – شیخ مفید – ص 39)
